150 محوطه تاریخی در نیشابور شناسایی شد

به گزارش مجله سرگرمی، سرپرست هیئت آنالیز باستان شناسی حوزه جغرافیایی جنوب و جنوب غرب نیشابور از شناسایی نزدیک به 150 محوطه تاریخی اطلاع داد و گفت: طرح انجام آنالیز جنوب و جنوب غرب نیشابور در حالی مطرح شد که این منطقه با توجه به اهمیت ارتباطی و تاریخی خاص خود پیش از این نیز مورد توجه و مطالعات باستان شناسی قرار گرفته بود.

150 محوطه تاریخی در نیشابور شناسایی شد

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حسن نامی گفت: فعالیت های باستان شناسی صورت گرفته در این جغرافیا بیشتر معطوف به شهر نیشابور و سامانه های باستان شناسانه اطراف آن شامل کاوش در محوطه های باستانی کهن شهر، شادیاخ، شهرک فیروزه، سه تپه و تپه برج بوده است.

او خاطرنشان ساخت: آنالیز های باستان شناسی صورت گرفته در نیشابور با هدف درک منظر فرهنگی این بخش از نیشابور انجام گرفت.

نامی گفت: اطلاعات از محوطه های باستانی و بناهای تاریخی حوزه جنوب و جنوب غرب نیشابور تا بیش از انجام این آنالیز، محدود به تعداد معدودی از این آثار باستانی می شد که توسط اداره میراث فرهنگی نیشابور و اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی شناسایی شده و معدودی از آنها هم در فهرست آثار میراث فرهنگی ثبت شده بود.

سرپرست هیئت آنالیز باستان شناسی گفت: حوزه تعریف شده برای این آنالیز با وجود این که بیشتر تقسیم بندی جغرافیایی را شامل می گردد، عبارت است از حوزه آبریز جنوب رودخانه کال شور که در تقسیم بندی های سیاسی امروز بخش میان جلگه را در بر گرفته و شامل سه دهستان غزالی، عشق آباد و بالهرات می گردد.

رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی و عضو هیئت علمی گروه باستان دانشگاه نیشابور اضافه نمود: در تحلیل باستان شناسانه منظر فرهنگی این حوزه باید در نظر داشته باشیم که ساختارهای زمین شناسی جنوب نیشابور به گونه ای است که منابع آب رودخانه ای در ورود به دشت های میان کوهی نیشابور شور می شوند، بنابراین پراکندگی آثار در منظر فرهنگی نیشابور ارتباط کمی با رودخانه کال شور و انشعابات جنوبی آن دارد.

او گفت: از سویی نیز بخش های عمده این منظر فرهنگی به واسطه شن های روان و کشاورزی صنعتی و نیمه صنعتی، تغییر یافته که این تغییرات مانع از شناسایی محوطه های باستانی در این بخش ها می گردد.

نامی اعلام کرد: با این وجود سی محوطه در این گستره که گاه نگاری آن ها دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی متأخر است، مورد شناسایی نهاده شد که مطالعات بر روی آن ها بعد از اتمام عملیات میدانی، شروع می گردد.

او گفت: آنالیز ها در این حوزه منجر به شناسایی 145 اثر فرهنگی از دوره های مختلف شد که این آثار دامنه گسترده ای از گاه نگاری را از دوران پیش از تاریخ تا اسلامی متأخر در بر می گیرد.

سرپرست هیئت آنالیز باستان شناسی توضیح داد: همچنین آثار شناسایی شده انواع گوناگونی اعم از بناها، قبرستان های تاریخی، قنات ها و محوطه های باستانی را شامل می گردد.

او با بیان اینکه بیشتر بناهای تاریخی شناسایی شده در این پروژه شامل سازه های آبی است (چرا که بیشتر در راستای مدیریت و بهره گیری از منابع آبی ساخته شده اند) گفت: یخچال، آب انبار، حوض انبار و آسیاب گونه های متفاوتی از این سازه ها هستند و بیشتر این آثار با توجه به شیب زمین و دسترسی آن ها به منابع آب ساخته شده اند.

او اضافه نمود: علاوه بر این آثار، آثار معماری دیگری همچون کاروانسرا، قلعه و آثار برجای مانده از خانه های اربابی که مربوط به دوران متأخر بود، نیز شناسایی و ثبت شدند.

سنگ قبرهای صد ساله در قبرستان های تاریخی نیشابور

او در ادامه با اشاره به این که بخش دیگری از آثار شناسایی شده در این پروژه، گورستان هاست گفت: قبرستان های تاریخی حوزه جنوب و جنوب غرب نیشابور شامل سنگ قبرهایی است که قدمتی بیش از صد سال دارند و بر اساس متن آن ها می توان به اطلاعاتی از اقوام ساکن در روستاهای این منطقه دست یافت.

به گفته این باستان شناس، وجود قنات ها، به عنوان یادمان های فرهنگی از پیشینه مهندسی آب در ایران در این پهنه فرهنگی خبر می دهند که در آنالیز و مطالعه منظر فرهنگی این حوزه، نمی توان از آن ها صرف نظر کرد.

او اضافه نمود: برخی از محوطه های شناسایی شده در حوزه فرهنگی جنوب و جنوب غرب نیشابور در مکان هایی نهاده شده اند که هیچ منبع آب دیگری به جز قنات برای آن ها قابل تصور نیست.

نامی گفت: اگرچه گاه نگاری این آثار به خودی خود یک چالش جدی است اما قنات ها به خودی خود میراث ارزشمندی در جهت تغییر جغرافیا برای دستیابی به محیط زیستی قابل اسکان برای انسان است و نمی توان آن را از تحلیل های باستان شناسی جدا کرد.

سرپرست هیئت آنالیز باستان شناسی، ابراز امیدواری کرد که در ادامه با مطالعه چشم انداز فرهنگی و جغرافیایی این حوزه بتوان ارتباط آن ها با محوطه های باستانی و تاریخ احتمالی آن ها را تعیین کرد.

او با بیان اینکه محوطه های باستانی نیز از دیگر آثاری هستند که طی این آنالیز شناسایی شده اند اضافه نمود: محوطه های باستانی جنوب و جنوب غرب نیشابور بیشتر محوطه های مسطحی هستند که پراکندگی آن ها بیشتر در مکان هایی است که دسترسی به منابع آبی وجود دارد.

نامی توضیح داد: نکته ای که باید در مطالعه پراکندگی های این محوطه ها در نظر گرفت این است که در تحلیل الگوهای استقرار و مکان گزینی این محوطه ها نمی توان تنها به در نظر دریافت یک یا دو عامل محیطی اکتفا کرد بلکه عوامل مختلف ارتباطی به همراه عواملی دیگری همچون منابع آبی (قنات ها و چشمه ها) و حتی منابع معدنی ای همچون مس را در نظر گرفت.

نشانه های فعالیت های صنعتی در منطقه

او گفت: یافته های صنعتی همچون جوش کوره، سرباره و همین طور قطعات شیشه از انواع یافته های فرهنگی است که روی سطح برخی از محوطه ها یافت شد، یافته های این چنینی می توان نشانه ای از انجام فعالیت های صنعتی در این منطقه باشد.

نامی در ادامه با انتقاد از وضعیت حفاظتی محوطه های شناسایی شده گفت: متأسفانه آثار فرهنگی شناسایی شده به لحاظ حفاظتی در وضعیت مناسبی نیستند و کمتر آثاری را می توان نام برد که از دستبرد و آسیب حفاران قاچاق در امان مانده باشد.

او با بیان این که هیئت باستان شناسی یکی از مسئولیت های خود را در این پروژه مطلع سازی افکار عمومی می داند و در این راستا نیز کوشش هایی را انجام داده است، مطرح کرد: قطعا حفاظت از آثار و مواریث فرهنگی، مطلع سازی بیشتری را از سوی رسانه ها و متولیان فرهنگی کشور می طلبد.

سرپرست هیئت آنالیز باستان شناسی با ابراز خرسندی از این که در مواردی حضور افراد و ساکنان فرهیخته در این حوزه فرهنگی باعث حفظ آثاری با ماهیت تاریخی شده گفت: به عنوان نمونه هیئت امنای امام زاده سید عبدالله فدیشه در راستای کوشش هایی که در جهت حفظ اموال فرهنگی منقول این امام زاده انجام داده است،اعلام آمادگی کرد تا نسبت به تأسیس یک موزه در محل امام زاده اقدام کند، امیدواریم این اقدام با همکاری مسئولان مربوط در اداره میراث فرهنگی شهرستان نیشابور و سایر متولیان استانی و کشوری انجام گیرد.

نامی گفت: برنامه آنالیز و شناسایی آثار تاریخی حوزه جنوب و جنوب غرب نیشابور با حضور باستان شناسانی از دانشگاه نیشابور، اداره میراث فرهنگی شهرستان نیشابور، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان انجام گرفت و به زودی نتایج آن به وسیله گزارشات، مقالات علمی در اختیار متولیان مربوطه فرهنگی و مجامع دانشگاهی قرار خواهد گرفت.

0nlysms.ir: تنها پیامک | مجله موفقیت، پزشکی، خانواده، تکنولوژی، گردشگری، استارتاپ

banoirane.ir: بانوی ایران | مجله خبری و ورزشی بانوان، مجله خانواده

منبع: میراث آریا
انتشار: 12 دی 1400 بروزرسانی: 12 دی 1400 گردآورنده: kurdeblog.ir شناسه مطلب: 43848

به "150 محوطه تاریخی در نیشابور شناسایی شد" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "150 محوطه تاریخی در نیشابور شناسایی شد"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید